8 صفر سال 35 هجری قمری روز وفات جناب سلمان فارسی، از خواص اصحاب حضرت علی وصی علیه السلام است. ایشان قبل از تشرف به اسلام روزبه نام داشت و سالها در مسیر جستجوی حق و حقیقت بود تا اینکه به محضر پیامبر صلوات الله علیه و آله رسید و آرام گرفت و از اصحاب سرّی و خاص ایشان و امام علی شد. گوشه ای از فضائل این بزرگوار را نقل میکنیم:
در روایت منقول است که حضرت امیرالمومنین شخصا به مدائن آمدند و کفن و دفن ایشان را به عهده گرفتند. (1) و همراه آن حضرت، جعفر بن ابی طالب و حضرت خضر، در حالی که با هر یک از آن دو هفتاد صف از فرشتگان بودند، بر پیکر سلمان محمدی نماز گزاردند.(2) در جای دیگر آمده است که حضرت بر سر قبر جناب سلمان این شعر را قرائت کردند (3):
وفدت علی الکریم بغیر زاد
من الحسنات و القلب السلیم
و حمل زاد اقبح کل شیء
اذا کان الوفود علی الکریم
یعنی "بر انسان کریمی بدون زاد و توشه ای از حسنات و قلبی سلیم وارد شدم، و حمل زاد و توشه زشت ترین چیزهاست، زمانی که انسان بر شخصی کریم وارد شود."
در مقام حضرت سلمان همین کافی است که ایشان از ده درجه ایمان، صاحب مرتبه دهم بودند. در روایتی بسیار ارشمند آمده است:
قال أبو عبد الله (علیه السلام): إن الایمان عشر درجات بمنزلة السلم، یصعد منه مرقاة بعد مرقاة، فلا یقولن صاحب الواحد لصاحب الاثنین: لست على شئ حتى ینتهی إلى العاشر، ولا تسقط من هو دونک فیسقطک الذی هو فوقک، فإذا رأیت من هو أسفل منک فارفعه إلیک برفق ولا تحملن علیه مالا یطیق فتکسره، فإنه من کسر مؤمنا فعلیه جبره، وکان المقداد فی الثامنة، وأبو ذر فی التاسعة، وسلمان فی العاشرة (4)
امام صادق علیه السلام فرمودند:
همانا برای ایمان ده درجه است به منزله ی نردبانی که پله به پله از آن بالا میروند. کسی که در پله اول ایمان قرار داد هرگز نباید به صاحب مرتبه دوم ایمان بگوید: تو از ایمان بهره ای نداری، مگر اینکه به مرتبه دهم ایمان برسد (و به مراتب پایین تر احاطه داشته باشد)، و کسی را که درجه ی ایمانش پایین تر از توست از مقامش به سقوط منسوبش ندار که شخص بالاتر از تو، تو را سقوط می دهد. پس هنگامی که شخصی را دیدی که در درجه پایین تر از تو بود او را با رفق و مدارا بالا ببر و بر او بار سنگینی را که تحملش برای او مشکل است حمل نکن که او را می شکندو برای او طاقت فرساست، چرا که هر کس مومنی را بشکند و پایین بیاورد، جبران کردن بر او واجب است. و مقداد در درجه هشتم ایمان، ابوذر در درجه نهم ایمان و سلمان در درجه دهم ایمان بود.
در روایت دیگر آمده است: اگر ابوذر میدانست در قلب سلمان چه می گذرد، او را تکفیر میکرد، یا او را میکشت (5) ( که این روایت اشاره به تفاوت عظیم درجات ایمان نسبت به هم دارد، در حالی که خود ابوذر در رتبه 9 ایمان است. لذا در حدیث قبلی آمد که شخصی که در مرتبه پایین تر ایمان است هرگز نباید به شخص بالاتر بگوید : (لست علی شی). فتدبّر )
در روایت بلند دیگری حضرت رسول الله فرمودند: (سلمان منا اهل البیت) (6)
براى تبیین بیشتر سخن رسول خدا(ص) مضمون تفسیر عارف بزرگ جهان اسلام، حضرت ابوعبدالله، محمد بن على بن محمد حاتمى مکى، مشهور به «محیى الدین ابن عربى» را درباره این حدیث مطرح می کنیم که توضیح بسیار دلنشینی مى باشد.
ایشان در باب 29 کتاب شریف "فتوحات مکیه" که بابی مخصوص جناب سلمان است، فرموده اند : چون حضرت محمد صلی الله علیه و آله بنده مخلص و خالص خداوند بود، خداوند متعال آن حضرت و
اهل بیت(ع) او را از هرگونه پلیدى و آلودگى مصون داشت، و فرمود: خداوند اراده
کرده است، هرگونه پلیدى و آلایشى را از شما اهل بیت برطرف گرداند و شما را پاک و
پاکیزه نماید. (انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت و یطهر کم تطهیرا) (7)
جناب شیخ اکبر ابن عربی در ادامه درباره اهل بیت میفرمایند: (هم اولاد فاطمه) و می فرمایند: از نظر قرآن کریم، اهل بیت پیغمبر(ص) پاک و پاکیزه مى باشند، و کسى نمى تواند به آنان اضافه و همراه گردد، مگر اینکه پاک و وارسته باشد، زیرا کسى که به آنان اضافه مى شود، با «مضاف الیه» باید شباهت و سنخیت داشته باشد. بنابراین، اهل بیت(ع) به اعتراف صریح قرآن «پاکیزگان» هستند، و سلمان هم بنابر حدیث پیغمبر (سلمان منا اهل البیت) بدون شک به آنان ملحق شده است و از هر رجس و پلیدی پاک شده است....(8)
پی نوشتها:
1. بحار الانوار، جلد ۲۲، صفحه ۳۹۱
2. بحار الانوار، جلد ۲۲، صفحه ۳۹۲
3. طرائف الحقائق، جلد 2، صفحه 5
5. کافی، جلد1، صفحه 401
6. بحارالانوار، جلد 10، صفحه 121
7. سوره احزاب، آیه 33
8. فتوحات مکیه، باب 29 (برای آشنایی با حضرت شیخ اکبر محیی الدین ابن عربی به این وبلاگ مراجعه کنید)
آرزوی زیارت ایشان رو دارم