در این پست شعری بی نظیر از علامه حسن زاده آملی را به شما تقدیم می کنیم. موضوع این شعر در نکوهش و سرزنش نفس است و به صنعت تعریب سروده شده است.
صنعت تعریب آن است که شاعر شعر فارسی را بر اسلوب عربی به نظم درآورد. گویا شاعر از الفاظ فارسی و عربی با هم و با شیوه ای زیبا استفاده کند. فهمیدن مضمون این گونه از اشعار، خود نیازمند ذوق شعری است. از خوانندگان محترم می خواهم در الفاظ دقت کنند و چینش کلمات فارسی و آمیختن آنها را با کلمات و اوزان عربی ببینند. مثلا در بیت اول فعل "کرد" به ابواب عربی برده شده یا کلمه "پیروی" به زیبایی در قالب و قافیه شعر قرار گرفته و به همین صورت مصرع ها و ابیات دیگر. برای روشن تر شدن معنای ابیات را هم می نویسم.
در نکوهش نفس به صنعت تعریب: (1)
مَن کَرَّدَ نَفسَهُ پیرویا فَلیَقعُدَن فِی الدُوزَخِ جُثیّا
مَن اَفکَنَد بدستها زَمامَه فَما لَهُ الخُوشی وَ السَّلامَه
لِاَنَّها لَحَیَّةٌ لَدغاءُِ اِن بگَزَد فَعُمرُکَ فَناءُ
مَن کانَ ذا دِرایَةٍ وَ هُوشٍ شَبَّهَها بِالاَستَرِ الچَمُوش
فَالقُربُ مِنها لَگَدٌ وَ گازٌ وَ الحَرفُ فی رُکُوبِها دِرازٌ
لایُوجَدُ فِی العالَمِ الکَبیرِ مانندها مِن رَهزَنٍ شَریر
اِن جاوَزَت عَن حَدِّها بمُوئی فَاِنَّها اَمّارَةٌ بالسُّوء
رَبِّ پَنَهتُ بکَ مَن هَواها بدبخت مَن لایَترُسُ اَذاها
والحسن یا ایّها الـهـــمادم فی عجب من هذه المرادم
ترجمه:
