لسان اللّه امیرالمؤمنین علیه السّلام فرمود:
و اعلم ان کل عمل نبات و کل نبات لا غنى به عن الماء و المیاه مختلفة فما طاب سقیه طاب غرسه و حلت ثمرته و ما خبث سقیه خبث غرسه و أمرت ثمرته.
این سخن بسیار بسیار بلند است.
فرمود: هر عملى نباتى (گیاهی) است و نبات را از آب بى نیازى نیست، و آب ها گوناگونند، آن نباتى که آب وى پاکیزه است غرس (نهال) وى پاک و میوه اش شیرین شود و آنکه آب وى بد، غرس وى بد و بارش تلخ گردد.
بارها از ما شنیده اید که گفتیم اعمال شما بذرهایى است که در مزرعه جانتان مى افشانید.
اینقدر بدان که در نشئه هرچه بمانى نسبت به سراى ابدى که در پیش دارى آنى است بلکه کمتر از آن است. عاقل را اشاره کافى است.
منبع: نامه ها برنامه ها، علامه حسن زاده آملی.
حضرت علامه حسن زاده آملی:
با این که مسافت أسفل السافلین تا أعلی علییین بیش از زمین تا آسمان است، حد سقوط از این به آن، کمتر از یک "آن" است.
علامه حسن زاده آملی:
در اول رساله کریمه هدایتنامه آمده است که:
🔸تمامى حروف که حق عزّ شأنه، به آدم آموخته و مجموع فرزندان آدم از عرب و عجم و ترک و هند و غیره به آن سخن مى گویند، سى و دو حرف است، و آن این است:
🔅«ا ب ت ث ج ح خ د ذ ر ز س ش ص ض ط ظ ع غ ف ق ک ل م ن و ه ى پ چ ژ ک».
و هیچ طایفه اى از بنى آدم به تمامى این حروف سخنگو نیستند إلّا اهل فارس، که به لغت عرب و لغت اصلى خود درهم آمیخته سخن مى گویند.
*** (و ما میبینیم حتی برخی کشورهای شرقی با اینکه دارای الفبای بسیار زیاد هستند، اما اصوات تشکیل دهنده الفبایشان، به سی و دو حرف نمی رسد.)
آن که در حل مسائل مشکل و فتح امور مبهم از قبیل ریاضیات عالی و صنایع ظریف، بلکه در مطلق شئون احوال و افعال خود التفات نماید، بر وی روشن است که با اضطراب نفس و پریشان خاطری امری به وقوع نمی پیوندد، آنگاه که نفس از اضطراب بدر آمد و اطمینان یافت به مقصود خود نائل می شود، همچنین در سلوک روحانی نفس مضطرب طرفی نمی بندد، و چون مطمئن شد، مطمئن شدن همان و مخاطب به خطاب: (یا ایّتها النّفس المطمئنّة ارجعی الی ربّک راضیة مرضیةّ فادخلی فی عبادی و داخلی جنّتی) شدن همان، « الا بذکر الله تطمئن القلوب».
منبع: صد کلمه در معرفت نفس، حضرت علامه حسن زاده آملی، کلمه 73
همنشین از همنشین خو میگیرد و بدان شناخته می شود، خوشا به حال آنکه مصاحب حق تعالی است و به قول فصیح لبید بن ربیعه صحابی: والمرء یصلحه القرین الصالح.
منبع: هزار و یک نکته، نکته 276، حضرت علامه حسن زاده آملی
برای بیدار شدن از خواب، دستوری آسمانی از یکی از آیات قرآن کریم رسیده است. این مطلب را از کتاب شریف هزار و یک نکته حضرت علامه حسن زاده آملی نقل می کنیم و سپس به ترجمه روایات می پردازیم:
"ساعت زنگی:
آخر سوره مبارکه کهف (قُلْ إِنَّمَا أَنَا بَشَرٌ
مِّثْلُکُمْ یُوحَى إِلَیَّ أَنَّمَا إِلَهُکُمْ إِلَهٌ وَاحِدٌ فَمَن
کَانَ یَرْجُو لِقَاء رَبِّهِ فَلْیَعْمَلْ عَمَلًا صَالِحًا وَلَا
یُشْرِکْ بِعِبَادَةِ رَبِّهِ أَحَدًا) (1) فی مجمع البیان للطبرسی: قال ابو عبدالله علیه السلام: ما من احد یقرأ آخر الکهف عند النوم الا تیقِّظ فی الساعه التی یریدها، و فی تفسیر الصافی للفیض:فی الکافی عن الصادق علیه السلام ما من عبد یقرأ آخر الکیف عند النومه الا تیقظ فی الساعه التی یرید." (2)
در مجمع البیان جناب طبرسی آمده است:
"راقم کسی را می شناسد که با این دستور آسمانی، نیت ساعتِ تیقظ می کرد و حتی جعبه یعنی آلت ساعت را بدان میزان می کرد." (3)
در نکته 253 کتاب هزار و یک کلمه حضرت علامه حسن زاده آملی آمده است:
"اگر به راستی تشنه شدی آب برایت میفرستند، صابر باش که اگر دیر شود، مسلما دروغ نخواهد شد، مجرب است. علاوه کسانی که دیر میگیرند، بهتر و پخته تر می گیرند و وجه آن با تدبر معلوم می گردد." عارف رومی گوید:
حکمت حق در قضا و در قدر
کرد ما را عاشقان یکدگر
تشنه می نالد که کو آب گوار"
آب می نالد که توان آب خوار؟
آب کم جو تشنگی آور به دست
تا بجوشد آبت از بالا و پست
در دیوان حضرتش آمده است:
تشنه به سوی آب و خود تشنه تشنه است آب
گدا خدا خدا کند، خدا گدا گدا کند
***
لذا طلب صادق باید.
هر چه پخته تر شوى، از خامان نپخته تر شنوى.
منبع: هزار و یک نکته، حضرت علامه حسن زاده آملی،نکته 526
