اگر در آیات و روایات وارده درباره جوان دقت کنیم به این مطلب بسیار مهم دست می یابیم که ممکن است شخصی از نظر سِنّی جوان باشد اما از نظر قرآن پیر و فرتوت، و یا شخصی از نظر سنّی پیر و فرتوت باشد و اما از نظر قرآن جوان. برای پیگیری این مطلب، نظرتان را به نکته ای از کتاب هزار و یک نکته حضرت علامه حسن زاده آملی جلب می کنیم:
" هر وقت به یاد اویى جوانى،
الحسن و الحسین سیدا شباب اهل الجنة.
اذْ أَوَی الْفِتْیَةُ إِلَی الْکَهْفِ فَقالُوا رَبَّنا آتِنا مِنْ لَدُنْکَ رَحْمَةً وَ هَیِّئْ لَنا مِنْ أَمْرِنا رَشَداً (کهف-11)
ترجمه: و به یاد بیاور آن زمان که آن جوانان به غار پناه بردند و گفتند: پروردگارا، به ما از نزد خویش بخشایشی ارزانی دار و برای ما در کارمان رشد را فراهم ساز.
فى الکافى عن الصادق (ع) انه قال لرجل ما الفتى عندکم فقال له الشاب
فقال: لا، الفتى المؤمن ان اصحاب الکهف کانوا شیوخا فسماهم الله فتیة
بایمانهم.
ترجمه: در کتاب کافی از امام صادق نقل شده است: امام صادق به مردی فرمودند: نزد شما چه کسی جوان است؟ آن مرد در جواب گفت: شابّ (کسی که از نظر سنّی در سنین جوانی است)، امام صادق فرمودند: خیر، جوان مؤمن است. اصحاب کهف (از نظر سنّی) پیر بودند، اما خداوند در قرآن به خاطر ایمانشان آنها را جوان نامید.
و العیاشى عنه (ع) مثله الا انه قال کانوا کلهم کهولا و زاد من
آمن بالله و اتقى فهو الفتى (تفسیر الصافى)
ترجمه: عیاشی نیز از امام صادق همین حدیث را نقل کرده است اما (بدین صورت): که امام صادق فرمودند: همه ی اصحاب کهف (از نظر سنی) سالخورده و پیر بودند، اما هر کس ایمان به خدا آورد و تقوا پیشه کند او جوان است.
در دفتر دل در این معنى
گفتهایم:
به بسم الله الرحمن الرحیم است
که آن اصحاب کهف است و رقیم است
بیا در کهف قرآن اى برادر
به بین احوال انسان را سراسر
از این گنجینۀ سرّ الهى
به وسع خویش یابى هر چه خواهى
چو قدر خویشتن را ناشناسى
به نعمتهاى ایزد ناسپاسى
گمانم اینکه از فتیه چو خوانى
مر آنان را جوانانى بدانى
و لیکن گوش دل بگشا زمانى
شنو از غائص بحر معانى
امام صادق آن قرآن ناطق
که فتیه بودهاند پیران صادق
ولى از قدرت روحى ایمان
بقرآن وصفشان آمد جوانان
بیا پیر جوان مىباش اى پیر
بیا روشن روان مىباش اى پیر
تو هم اصحاب کهفى و رقیمى
چو بسم الله الرحمن الرحیمى